روزنامه اعتماد
چهار‌شنبه ۲۲ آبان ۱۳۹۸

https://www.magiran.com/article/3976604

فرزند شما در سال دوازدهم قرار دارد و چند وقت دیگر می خواهد کنکور بدهد. یادمان نرود که نتیجه کنکور فرزند ما فقط نتیجه کنکور او نیست نتیجه تلاش تمام خانواده است. به هر حال دوازده سال فرزند شما در منزل و محیط خانواده شما رشد کرده و شکل گرفته و قرار است آزمونی را در مقایسه با همتایان خود بدهد. این آزمون به مثابه یک پروژه جمعی است که همه در آن تاثیرگذار هستند. پس بهتر است توجه شما را به رعایت یک سری نکات جلب کنم. پدر و مادر ها باید در مواقع بحرانی و سخت با فرزند کنکوری شان همدلی کرده و فضای مناسبی را ایجاد کنند تا آنان بتوانند خود را در آن فضا قرار داده و توانمندی های شان را اثبات کنند. ضمنا اگر تاکنون نتوانسته اید توانایی های هوشی فرزند خود را بشناسید و برآورد درستی از توانایی او ندارید باید متاسفانه به اطلاع شما برسانم که دچار اشتباه بزرگی شده اید. بهتر است توقع خود را متناسب با سابقه تحصیلی فرزند خود بسازید و قواعد سرعت رشد او را در زمان های محدود هرگز فراموش نکنید اگر انتظارات بیش از توانایی های فرد باشد، استرس به وجود می آید و باعث ایجاد قضاوت منفی و خودخوری می شود.

بعضی از والدین فراموش می کنند فرزند آنها بزرگ شده است و با نظارت و کنترل همه رفتار و حرکات فرزند نوجوان خود و تفسیر آن با عینک بدبینی، فقط آنها را دچار نگرانی و خشم می کنند که متاسفانه نگرانی و خشم فرو خورده در فرزندان به شدت باعث کاهش عزت نفس و خودباوری آنها می شود و نتایج جبران ناپذیری به بار می آورد.

والدین عزیز! سعی کنید با مقایسه نکردن فرزندان با دیگران و تقویت نکات مثبت و توانمندی آنها، احساس اطمینان به خود را در آنها افزایش دهید. و به آنها بیاموزید که با مثبت اندیشی ضمن تقویت نکات مثبت خود می توانند نقاط منفی خود را نیز مدیریت کنند. خوب است بدانید نوجوانان هنگامی که نمی توانند فاصله خودشان را با افرادی که پدر و مادر با آنها مورد قیاس قرار می دهند، پر کنند، حس شکست و طردشدگی خواهند داشت، حس ناخوشی که آغاز آسیب های روانی زیادی است. پس به جای مقایسه آنها با دیگران، به استعدادها و علایق شان احترام بگذارید. با این کار، عزت نفس فرزندتان رشد کرده و تقویت آنها در مسیری که دوست دارند، سبب شکوفایی شان می شود و در نتیجه با توجه به قابلیت ها و مهارت های شان حس برتری و سرآمد بودن کرده و اضطراب کمتری را تجربه خواهند کرد. والدین نگران! فکر می کنند فرزندان آنها در خواب غفلت به سر می برند و در حال از دست دادن زمان خود هستند و سعی می کنند با ادبیات خاص خود که بعضا حالت حملات مستمر کلامی و غیر کلامی دارد و به صورت سرزنش ظاهر می شود، آنها را هوشیار کنند که متاسفانه همیشه پاسخ مطلوب به همراه ندارد. به یاد داشته باشید اگر در جهت تامین آرامش فرزندان خود کاری برای آنها انجام می دهید یا اگر امکان خاصی در اختیار آنها قرار می دهید، کاملا به میل خود آن را انجام داده اید و آن را به رخ فرزندان خود نکشید و آنها را وامدار خود نکنید. فرزندان شما برای داشتن روحیه خوب و قوی و استمرار وضعیت مطالعه نیاز به آرامش و تفریح دارند. پس نگرش سنتی کار بی وقفه را از خود دور کنید و به آنها مجال استراحت بدهید.

والدین کمال گرا فرزندان خود را وادار به تلاش زیاد و انجام کارها به بهترین نحو ممکن می کنند و زمانی که آنها در کاری موفق نمی شوند یا شکست می خورند، پدر و مادر از آنها ناامید می شوند و اضطراب و پریشانی را به فرزندان خود منتقل می کنند. دلیل این امر واضح است؛ والدین کمال گرا همواره به دنبال موفقیت های فرزندان خود هستند تا به این ترتیب شکست های خود در گذشته را جبران کنند. فرزندانی که والدین کمال گرا دارند، می دانند که اگر در کاری شکست بخورند آنگاه پدر و مادرشان دیگر آنها را قبول نخواهند داشت، زیرا عزت نفس این فرزندان وابسته به پذیرش از سوی والدین و ترسی است که به تدریج در وجود آنها نهادینه شده است. در نتیجه نوجوانانی که در این خانواده ها زندگی می کنند همواره ترس از شکست دارند و به دنبال کمال در همه کارها هستند. واقعیت این است که کمال گرایی والدین به فرزندان نیز منتقل می شود، و با توجه به جنبه های منفی کمال گرایی و تاثیر آن روی عملکرد افراد و همچنین اثر سوء کمال گرایی روی پیشرفت تحصیلی، منجر به ایجاد اضطراب و در برخی موارد افسردگی در فرزندان می شود و اگر سطح کمال گرایی منفی در والدین بالا باشد، آینده فرزندان را به مراتب در خطر می اندازد.

از این رو بهتر است به جای تاکید بیش از حد بر بهترین بودن یا از سوی دیگر بی تفاوتی نسبت به آینده و رفتار و نگرش فرزندان، با تاکید بر کمال گرایی مثبت و به دوری از هرگونه اجبار و فشار آنها را به سوی کسب تجربیات جدید، عدم ترس از شکست، پذیرش خود با وجود نقص ها و کمبودها، دیدن واقعیت آنچه به عنوان یک زندگی کامل مطرح می شود و ارزیابی عادلانه از خویش هدایت کرد.